10/01/2024 Interview "Knack" over proces S&V
Justitiespecialist Paul Ponsaers: ‘Van Langenhove zet Justitie op de beklaagdenbank, in plaats van omgekeerd’
Kristof Clericx
zie hier:
Justitiespecialist Paul Ponsaers (72), emeritus hoogleraar Criminologie aan de Universiteit Gent, kijkt met grote ogennaar het proces tegen Schild & Vrienden in Gent. ‘Als Dries Van Langenhove zijn zaak niet graag inhoudelijk behandeld ziet, dan moet hij maar in Ecuador of een ander land gaan wonen.’
Voor de correctionele rechtbank van Gent is dinsdag het proces gestart tegen Schild & Vrienden. Hoofdbeklaagde en voormalig kamerlid Dries Van Langenhove stuurde alvast zijn kat. ‘Met rechter Jan Van den Berghe, die overduidelijk van uiterst linkse signatuur is en met gesjoemel werd aangesteld, kan ik geen eerlijk proces krijgen’, postte hij dinsdagochtend op Facebook. ‘Daarom zal ik vandaag niet aanwezig zijn in de rechtbank en heb ik in samenspraak met mijn advocaat besloten om ons pleidooi te behouden voor het Hof van Beroep, waar we hopelijk wel een eerlijke kans zullen krijgen.’
Professor Ponsaers, hoe kijkt u naar het proces tegen Schild & Vrienden?
Paul Ponsaers: Dries Van Langenhove is een professionele provocateur.
De verdediging van Van Langenhove noemt de rechtbank partijdig en rechter Jan van den Berghe ‘van uiterst linksesignatuur’. Hebben zij een punt?
Ponsaers: Neen,natuurlijk niet. Elke Belgische burger heeft weliswaar een kleur, want iedereen gaat stemmen. Iederéén heeft een politieke voorkeur. Maar van een rechter wordt bij zijn aanstelling verondersteld dat hij die niet laat meespelen in zijn beoordeling. Je moet dus een verschil maken tussen iemand zijn politieke overtuiging als burger, en de functie die hij waarneemt. Ik heb nog nooit geweten dat daar een probleem rond is geweest in het verleden. Dit is echt spijkers op laag water zoeken. Je zou al haast moeten vragen aan de beschuldigde: ‘Gelieve een rechter uit te kiezen naar uw smaak en voorkeur.’ Zo werkt dat toch niet.
U vindt dit géén slimme strategie van deverdediging?
Ponsaers: De verdediging? Het is van Langenhove zélf die dat zo wil. Een advocaat handelt in opdracht van zijn cliënt. Gaat hij niet akkoord, dan zal hij weigeren de zaak verder te doen.
Advocaat Hans Rieder noemt de rechtbank illegaal samengesteld. Klopt dat?
Ponsaers: Neen. Het is aan de onderzoekrechtbanken – de raadkamer en de kamer van inbeschuldigingstelling – om een zaak te verwijzen naar een rechtbank. Dat is dus een ándere rechter die daarover beslist. Van Langenhove heeft wrakingsverzoeken ingediend en is tot in Cassatie afgewezen. Hij probeert oeverloos uitstel te bekomen om de zaak niet ten gronde niet te moeten behandelen. Dat is zijn goed recht. Maar op een zeker moment is het ook het goed recht van Justitie om te zeggen: ‘Het is goed geweest, nu zetten we door.’
Het is ook het goede recht van Van Langenhove om in beroep tegaan. Niemand betwist dat. Maar alle gerechtelijke instanties die met de zaak zijn geconfronteerd, hebben er zich al over uitgesproken. Nu is het kwestie de zaak ten gronde te behandelen in eerste aanleg. Als Van Langenhove dat niet graag heeft, dan moet hij maar in Ecuador of een ander land gaan wonen.
Waarom beweert Van Langenhove dat rechter Van den Berghe ‘met gesjoemel’ is aangesteld?
Ponsaers: Ik zou het echt niet weten. Van Langenhove doet niet anders dan mensen etiketten opkleven en memes over hen maken. Daarom noem ik hem een professionele provocateur: hij doet heel de tijd niets anders. Hij heeft maar één modus. Dat verwondert mij niet, maar daarom heeft hij nog géén gelijk.
De verdediging is er mateloos in geslaagd om veel achterstand te creëren in heel deze zaak. Parlementaire onschendbaarheid, wraking van deonderzoeksrechter: men heeft alle mogelijke procedureknepen ingeroepen om toch maar het proces te kunnen vertragen.
Vertraging met als ultiem doel de verjaring?
Ponsaers: Vooral om de hete adem van de media uit hun nek te halen. Men weet dat heel die zaak gemediatiseerd is, en men wil er in de koelte over debatteren. Maar die koelte zal er nooit komen. Men zal blijven aandacht geven aan dit fenomeen – en terecht.
Wat voor een advocaat is Hans Rieder?
Ponsaers: Rieder is een echte procedurepleiter. Hij doet niet anders dan procedureproblemen oproepen precies om zaken uitgesteld te krijgen.
Procedurepleiters zorgen toch voor een gelijk speelveld voor iedereen? Waken zij niet mee over onze rechtstaat?
Ponsaers: Als een procedure niet correct is toegepast, dan heeft de verdediging alle recht om daar een zaak van te maken. Uiteraard. Maar het is toch opvallend dat in deze zaak niet anders dan procedureproblemen zijn opgeroepen. Wie zit er op de beklaagdenbank? Van Langenhove zet Justitie op de beklaagdenbank, in plaats vanomgekeerd.
Er was ook heel wat te doen over het keppeltje dat Rieder in de rechtbank droeg.
Ponsaers: Hij mag dat dragen. Ik heb daar geen enkel probleem mee. Als Rieder ook nog een baard wil laten groeien, dan doet hij maar. Wat de logica of het motief is? Ik zou het bij God niet weten. Ik zie het als provocatie. Rieder doet dat om zijn cliënt tegemoet te komen. Om aan te geven ‘Wij hebben niets tegen andersdenkenen’. Maar tegelijkertijd poogt hij om diezelfde reden een rechter te wraken. Voor hen is dit een spelletje.
Advocaten provoceren toch wel vaker?
Ponsaers: Een slimme advocaat pleit op een dossier, niet op de procedure. Als hij een dossier krijgt waarvan hij denkt ‘hier kan ik weinig ofgeen winst behalen’, dan moet hij de zaak maar weigeren. In deze zaak is er eigenlijk geen winst te halen, want het is zo overduidelijk wat er gebeurd is. Het énige dat Rieder kan doen, is proberen procedurekwesties op te roepen. Want als je de zaak ten gronde behandelt, dan blijkt overduidelijk waar het om gaat.En dat zegt het openbaar ministerie ook. Dit gaat niet over zattemanspraat in een café in Sint-Niklaas. Dit gaat om een systemisch probleem van racisme en aanzetten tot haat.
‘In België is in een chatgroep zitten waar memes worden doorgestuurd even erg als meerdere kinderen verkrachten’, schreef Van Langenhove op X. Het parket vraagt een celstraf van twee jaar voor Van Langenhove, evenveel als een influencer beschuldigd van zedenfeiten metminderjarigen.
Ponsaers: Als men niet akkoord is met de strafmaat, dan moet het Strafwetboek worden aangepast. Dan had Dries Van Langenhove daarover maar wetsvoorstellen moeten indienen in het parlement toen hij kamerlid was.
De opportuniteitsafweging van het openbaar ministerie is dat sommige zaken worden geseponeerd, andere niet. En deze zaak is niet geseponeerd. Zo werkt nu eenmaal het gerecht. Dries Van Langenhove kan zich daar duidelijk niet bij neerleggen. Hij wil op de een of andere manier profijt halen uit de zaak, en ze uitpersen als een citroen.
Ondermijnt Van Langenhove het vertrouwen van het publiek in de rechtstaat?
Ponsaers: Ik denk niet dat men in de gangen van het gerechtsgebouw wakker ligt van wat Dries Van Langenhove allemaal vindt. Het kan best dat sommige mensen zijn argumenten tot de hunne maken – en in die zin ondermijnt hij het geloof in de rechtsgang. Maar de overgrote meerderheid zal schaterend van het lachen dit proces volgen.